Korenmolen terug op Terschelling?

Net als in vroeger tijden moet er weer een molen op het hoge duin bij West-Terschelling komen te staan. Ingenieur Gerrit Keunen uit Utrecht en Gossen Bos uit Formerum, vaste eilandgast, maken zich er sterk voor.

Oude prenten en documenten laten er geen twijfel over bestaan: op West-Terschelling stond ooit een korenmolen op het Seinpaalduin. Naast de primaire functie om graan tot meel te malen, was de molen vanwege zijn verheven positie een belangrijk dagmerk voor de scheepvaart.

Het gemis aan dit historisch object werd bij Keunen en Bos vorig jaar ineens voelbaar toen de herbouw van een van de zeekapen op hetzelfde duincomplex concreet werd. Die plannen zijn uitgevoerd door de Stichting Sporen in het Zand.

Molenstraat herinnert aan molen op West
De allereerste molen van Terschelling stond iets ten westen van de huidige Formerumer ‘koffiemolen’. Op een kaart uit 1556 staat hij gesitueerd tussen Midsland en de Vijfpoort. In 1612 kreeg West een molen. Niet op het duin, maar aan de wadkant, oostelijk van het huidige restaurant Zeezicht. De naam Molenstraat herinnert er nog aan. Het is de molen die te zien is op de bekende afbeelding van de brandstichting van West-Terschelling door de Engelsen in 1666. Rond 1720 werd op het duin ten noorden van de vuurtoren Brandaris een nieuwe molen gebouwd, ver weg van het oprukkende water en volop in de wind. Het is deze molen die de initiatiefnemers willen herbouwen.
(Gegevens ontleend aan publicaties van Jan Zwaal en Jan van Dieren)

Voor de stichting is het molenplan wat te groot, maar ze vonden het wel een heel goed plan. Net als de dorsvereniging, die op enkele percelen land nog steeds graan verbouwt.”

De inmiddels gepensioneerde Keunen werkte jarenlang als molendeskundige bij de Rijksdienst voor Monumentenzorg en was betrokken bij de restauratie en herbouw van meer dan driehonderd molens. Bovendien kent hij Terschelling al lange tijd als badgast.

Samen trekken ze nu op, om op het eiland interesse te kweken voor het naar schatting 800.000 euro kostende project. Volgens Keunen is de financiering niet het probleem. ,,Er zijn bakken vol subsidiegeld beschikbaar, mits je met goede plannen komt. Belangrijk is dat er straks een groep vrijwilligers opstaat die het project wil gaan dragen.” Als voorbeeld noemen beiden de molen van Hollum op Ameland, die in 1988 werd herbouwd en een toeristische trekpleister werd.

,,Een molen is geen folklore, maar de high-tech van eeuwen en generaties”, zegt Keunen vol passie. ,,Zonder molens die het lage land droogmaalden, hadden we allemaal ‘achter Amersfoort’ gewoond en hadden industrie en scheepsbouw zich nooit zo kunnen ontwikkelen. Een op toeristisch bezoek toegesneden werkende molen is een levend museum en daarbij ook nog eens een goede slechtweervoorziening.”

Eind november willen Bos en Keunen een infoavond voor eilanders organiseren.

Foto: Kaart van Terschelling uit 1728